Thực hành chữa bệnh Thần kinh tọa ( Bệnh án 22)

Giới thiệu

Bài thực hành chữa Thần kinh tọa là 1 trong những bài của cuốn sách “ Thực hành chữa bệnh Thập chỉ đạo”. Đây là cuốn sách tập hợp những bài giảng gần đây của Thầy Tân về thực hành chữa bệnh và các bệnh án kèm theo. Ngoài ra các bạn còn tìm thấy các bệnh án thường gặp được chữ bằng phương pháp Thập chỉ đạo cùng 1 vài phương pháp chữa bệnh hiệu quả khác. Quyển sách giúp cho người đã học môn Thập chỉ đạo xử lý các trường hơp khi chữa bệnh thực tế . Các bạn có thể mua cuốn sách này trong trang Web: thobangnao.vn ở mục mua bán sách và dụng cụ chữa bệnh.

Bệnh án 22

• Nguyễn văn C.. 43 tuổi, công nhân xây dựng.
• Mỗi ngày phải làm việc từ 7 giờ sáng tới 5 giờ chiều. Khuân gạch, vác xi măng, chuyển hồ cho thợ xây…

Trước đây sức khỏe tương đối tốt, sáng đi làm, chiều về nhậu nhẹt cùng bạn bè. Hai tuần nay sáng ngủ dậy thấy đau lưng bên trái lan xuống chân, đi lại khó khăn. Bệnh viện chụp phim, khám kết luận bị đau thần kinh tọa. Cho chích thuốc và uống thuốc. Nghỉ 2 ngày ở nhà chích và uống thuốc.

Ngày thứ 3 thấy đỡ đau, đi làm trở lại. Đến trưa thấy cơ đau tăng phải nghỉ buổi chiều. Về nhà chích thuốc, uống thuốc nhưng chỉ đỡ khoảng 1 giờ là đau lại. Đau đến nỗi không nằm yên, phải nằm đè lên bên đau mới tạm dễ chịu nhưng một lúc lại đau. Chỉ đi được khoảng 20 bước là đau không thể đi tiếp được.

Chích thuốc, uống thuốc liều cao hơn cũng chỉ giảm đau nhưng không hết hẳn cơ đau. Xin bấm huyệt.

Xem Bài 21: Thần kinh tọa

BÀI 21: THẦN KINH TỌA

Nguyễn Toàn Thắng biên soạn theo giáo trình của Lương y Hoàng Duy Tân

1. Triệu chứng

• Nổi bật nhất là triệu chứng đau. Thường bắt đầu đau ở lưng, sau đó đau ở dây thần kinh hông. Thường do một gắng sức như cúi xuống để bốc vác một vật nặng, bỗng nhiên thấy đau nhói ở thắt lưng làm cho phải ngừng việc. Ít giờ sau hoặc ít ngày sau lưng tiếp tục đau, đau tăng lên và lan xuống mông, chân, theo đường đi của dây thần kinh hông.

2. Khám bệnh nhân đau thần kinh tọa

• Nghiệm pháp Lasèguy: Bệnh nhân nằm ngửa, hai chân duỗi thẳng, nâng gót chân bệnh nhân lên cao khỏi giường. Chân bình thường nâng cao được tới 90o. chân đau chỉ lên tới 30^o – 60^o là bệnh nhân kêu đau lan đến thắt lưng. Đây là dấu hiệu rất quan trọng, gần như lúc nào cũng có, còn dùng để theo dõi diễn tiến của bệnh.

3. Nghiệm pháp Néri

• Bệnh nhân đứng thẳng, giữ thẳng 2 gối, từ từ gập người để cố chạm 2 tay xuống đất. Nếu bệnh nhân kêu đau và không thể thực hiện động tác này (gập gối bên đau), Néri (+)

4. Nghiệp pháp gây đau bằng cách ấn vào lộ trình của dây thần kinh tọa:

• Dấu ấn chuông : Ấn vào ngang gai sống L4 – L5 hoặc L5 – S1 sẽ gây đau lan dọc theo lộ trình dây thần kinh tọa tương ứng.
• Thống điểm Vallix: Ấn những điểm trên lộ trình dây thần kinh tọa (nhất là vùng dây thần kinh tọa đi gần xương) sẽ gây đau theo rễ.

5. Chẩn đoán

• Đau thần kinh tọa = liên hệ đường kinh NB 4, 5.
• Đau nhiều : Thực chứng

6. Nguyên tắc điều trị

• Thông kinh hoạt lạc.
• Sơ thông kinh khí vùng đau.
• Kết hợp một số huyệt đặc hiệu ở vùng lưng.

7. Phác đồ điều trị

• Ở tay : Day huyệt Thần kinh tọa thống điểm.
• Ở chân :  Ngồi ghế cao thõng chân

Bật Ngũ bội 5, 4, 3, 2, 1 (5 cái x 3 lần)

• Bật Tam tinh 5, 4, 3, 2, 1 (5 cái x 3 lần)

8. Thần kinh tọa thống điểm

• Vị trí: Mu bàn tay, tận cuối khe xương ngón 4 – 5, chếch vào ngón 5.
• Tác dụng : Trị đau thần kinh tọa.

9. Thực hiện

• Đau bên trái, làm bên phải trước, bên trái sau.

• Khai thông toàn thân.
• Khai thông kinh khí, chú ý đường kinh Ngũ bội 4, 5.
• Day ấn mạnh huyệt Thần kinh tọa thống điểm (khe cuối xương 4-5 tay). Đây là huyệt đặc trị thần kinh tọa có tác dụng cắt cơn đau thần kinh tọa ngay.
• Khóa Khô khốc 1 + bấm Ngũ bội 4, 5 chân (khai thông kinh khí)

• Ngồi co đầu gối 45^o, cong cổ chân, dùng tay giữ nhẹ gót chân + bàn tay đẩy các ngón chân ngược lên để căng gân cơ gấp cổ chân.
• Bật Ngũ bội : Cong cổ chân để cho gân căng lên, bật Ngũ bội từng ngón chân ( Từ ngón chân út vào dần đến ngón cái). Đẩy bàn chân + ngón chân ngược lên 5 lần. Làm trở lại như lần đầu, làm 3 lần. Chú ý: Ngũ bội 4, 5 giúp thông kinh khí).
• Bật Tam tinh: Bật từ Tam tinh 5 đến 1 làm dãn gân cơ và dây thần kinh tọa.
• Khóa Kim quy + bấm Nhất thốn (huyệt đặc hiệu trị thần kinh tọa đau dạng L5 ).
• Khóa Nhất thốn  + bấm Kim quy ( huyệt đặc hiệu trị thần kinh tọa đau dạng S1).
• Nằm ngửa, ép gối vào, thở ra, đếm 1 đến 10. Duỗi chân ra, hít vào. Ép gối, thở ra… Làm như vậy 10 lần (để giãn dây TK tọa – giảm đau)
• Nằm sấp, khóa Nhị môn, day Hoàn khiêu, Tân khương, Ân môn, Ủy trung.
• Khóa Hoàn khiêu, xoay chân, bắt đầu từ nhượng chân xoay 10 vòng, lên ngang đùi xoay 10 vòng, lên sát mông xoay 10 vòng.
• Ép chân lên mông 10 lần.
• Kết thúc: 12 huyệt căn bản.

10.  Cách ép thứ 2

• Day vùng giữa mông (huyệt Tân khương) và giữa nhượng chân (Ủy trung), mỗi chỗ 10 lần.
• Day chân : Ép sát đầu gối chân vào vùng mông đối diện, nhẹ nhàng quay 5 cái, ấn gót chân vào vùng mông, lại tiếp tục quay lần thứ 2, làm 5 lần… Lần thứ 5 sau khi quay xong, ép sát chân vào mông bên bệnh ấn 5 lần.

Sau khi bật Ngũ bội và Tam tinh thì dạng chân thấp chân cao sẽ bằng đều trở lại vì cơ chân co lại được kéo dài ra.

• Bấm hoàn khiêu + bật ngang chân từ kheo lên mông (3 đoạn) . Làm xong kiểm tra mà gót chân chạm mông là bệnh đã đỡ.

TÓM TẮT THỰC HÀNH CHỮA BỆNH

Trước tiên bấm huyệt thần kinh tọa thống điểm ở tay. Tiếp theo khai thông kinh khí ở chân, sau đó khóa KK3 bấm NB4,5. Sau đó bật NB theo thứ tự 5,4,3,2,1. Tiếp theo bật Tam tinh theo thứ tự 5,4,3,2,1. Sau đó thử đo xem chân bệnh nhân có bằng không. Tiếp theo kiểm tra đau theo S1 hay L5. Tiếp theo để bệnh nhân nằm ngửa co đầu gối ép chân để màu lưu thông, ép vào khóa háng và kheo, thả ra máu dồn xuống chân. Tiếp theo để bệnh nhân nằm xấp xác định đau L5 hay S1. Vỗ bên đùi thấy đau là L5. Đau S1day Tân khương, Ân môn, Ủy trung, Thừa sơn. Tiếp theo 1 tay day Hoàn khiêu, 1 tay ép chân sang chân bên khia từ ngang kheo lên giữa đùi, lên mông theo kiểu đẩy ngang. Sau đó xoay vòng chân. Cuối cùng ép gót chân vào mông kiểm tra chân đã đỡ nhiều chưa.

CÁC HUYỆT LIÊN QUAN

NHẤT THỐN (140)

- VT : Đỉnh mắt cá chân trong xuống 4 khoát, ra sau 1 khoát.Trên đường tiếp giáp da gan chân - mu chân (giữa đường thẳng nối từ bờ gân gót đến ngón chân cái).

- TD : Trị thần kinh tọa (hông) đau, nhất là đau từ mông lan xuống gót chân (do S1 bị chèn ép).

- CB : Khóa huyệt Kim quy + bấm huyệt Nhất thốn.

KIM QUY (128)

- VT : Khớp 1 ngón thứ 5 đo lên phía mu chân 1cm,hơi chếch về phía ngoài ngón 5.

- TD : * Làm tan máu bầm ở chân (do bong gân).

            * Làm giãn gân co rút chân, trị bàn chân vểnh (lệch) ra ngoài.

            * Trị bụng đầy hơi.

            * Làm lưỡi co ngắn lại.

            * Trị thần kinh toạ đau, nhất là vùng gót (do thần kinh ở S1 bị chèn ép).

- CB : Khóa Khô khốc 3 + Bấm hơi chếch về phía ngón chân 5.

* Trị thần kinh tọa đau : Khoá huyệt Kim quy + bấm huyệt Nhất thốn.

TÂN KHƯƠNG ( 065)

- VT : Tại khe giữa xương cùng 1 - 2 ngang ra 4 khoát, ở bờ trong cơ mông to.

- TD : Trị thần kinh tọa đau, đầu lắc lư do chấn thương vào vùng hông bên phải, trẻ liệt chi dưới, cổ mềm yếu.

- CB : Trị thần kinh tọa đau : bấm - day.

Trị cổ yếu : khóa huyệt Tố ngư - bấm Tân khương.